As mulleres ante o cárcere

“El terror decretado fríamente desde arriba, y ejercido sistemáticamente por las cuadrillas de falangistas, era cada vez más intenso. Ya no pasaba día en el que no apareciesen cadáveres en las carreteras de los alrededores de La Coruña, principalmente en la ya famosa cuesta de la Sal y en la misma carretera de circunvalación que pasa por la puerta de la cárcel, de donde se sacaba a los presos para asesinarles.

Los hermanos Casteleiro, sastres de La Coruña….( ), acaudillaban otra tropilla de asesinos que casi todas las noches dejaba sembrados de cadáveres los parajes solitarios de Punta Herminia, la playa de Santa Cristina y Bastiagueiro.

La mayor parte de las víctimas de estos crímenes eran anónimos militantes de las organizaciones proletarias…”.

Vai relatando varios asesinatos como o de José Villaverde, , de Juan Antonio Suárez Picallo, asesinado con outros tres a mesma noite… “También sacaron de la cárcel para matarlo a Jacinto Méndez, al que detuvieron por haber estado en el gobierno civil cuando se hizo resistencia a la sublevación…..A los pocos días apareció el cadáver de Jacinto Méndez en la carretera de circunvalación a poca distancia de la cárcel”.

Tras a lista dun rosario de cadáveres, o autor continúa o relato:

“Y así, cientos y cientos. Las mujeres de los presos, cuando iban por las mañanas a la cárcel a llevarles la comida, recibían aterradas la noticia de que el preso había sido puesto en libertad la noche antes. Invariablemente el cadáver aparecía aquella misma mañana.

Seguir lendo

Manuel Gómez Segura: “Unha historia menor”

Manuel Gómez Segura móstranos o seu tempo de compromiso político durante a Dictadura e as consecuencias: xuicio do TOP, tempo de prisión e represalias posteriores. Describe os compañeiros presos e a vida carcelaria.

A miña historia é pequena en comparación coa doutras persoas que estiveron na cadea, xa que soamente permanecín en prisión oito meses. Seguramente serían moitos máis de non ser que cando eu estaba en prisión no ano 1975, morreu o ditador Franco e os penais comezaron a baleirarse de presos políticos, en especial daqueles que non tiñan “delitos de sangue” como era o meu caso.

Era eu un mozo do pobo de O Barco de Valdeorras (Ourense) e non me importa dicir que moi bó estudante que iniciou os seus estudos universitarios de Biolóxicas en Santiago aló polo ano de 1972 con 17 anos e con beca da Fundación Barrié de La Maza, (Conde de Fenosa) que por aquelas datas era a dona da fábrica de CEDIE, onde traballaba o meu pai na localidade de O Barco de Valdeorras. Digo isto, porque cando fun detido , eu levaba dous cursos completos de Biolóxicas aprobados en xuño e ía polo terceiro. Coa miña detención, fun expedientado e expulsado da Universidade de Santiago de Compostela, perdendo a beca, non podendo continuar os estudos por este motivo, por estar detido na cadea, e por ser obrigado, cando saín do cárcere a facer o servizo militar. E cando rematei a mili, os meus pais, coido que con moi bó criterio, non me deixaron voltar para Santiago. Éramos tres irmaos e tirábamos todos da economía familiar e por riba xa non tiña beca. A pesar de todo , e con moitos esforzos por parte de dos meus pais rematei cos estudos de maxisterio en Ourense non exercendo nunca esta profesión de forma oficial.

            Cando cheguei a Santiago no ano 1972 era eu un mozo inquedo , profundamente católico, aínda que logo este mundo acabaría desmoronándose. Contactei con círculos trotskistas de Biolóxicas e pronto comecei a participar nas actividades de LCR-ETA VI. Militei nesta organización ata o ano 1982 ou 1983, cando esta organización xuntouse co MCG e xuntos constituíron INZAR que acabaría integrándose  no BNG.

Seguir lendo

Jordi Tell e os compañeiros no seu paso polo cárcere da Coruña

Sabiamos da obra de Jordi Tell polos estudios de Xosé Lois Martínez , pero foi a  través de Arturo Taracido Veira que coñecimos á persoa que había detrás da súa importante obra.

A investigación histórica apórtanos esa enorme emoción cando imos debrullando o fío para chegar ás persoas e ás súas vidas.

Foi  Arturo Taracido Fraga ,  fillo do tenente alcade republicano da cidade da Coruña Arturo Taracido Veira ,  quen nos contou a estadía do seu pai no cárcere, as fatigas e sufrimentos que soportou a familia e as dificultades posteriores. Tamén nos falou da solidariedade e das amistades que fixeron no penal.

Durante ese ano 36 e seguintes era o cárcere un lugar lóbrego e triste pero  onde decenas de persoas acudían para colaborar, para axudar coa comida para dar apoio…Gran cantidade de persoas da Coruña estaban presas e alí una gran número delas eran sometidas a consellos sumarísimos ou a cobardes “paseos”.

E soubemos da chegada   – en abril do 37-   dun grupo de catalanes, que viñan de Alemania, e foran  enviados pola GESTAPO a Franco,  e foron presos na Coruña.

Eran Jordi Tell, Jaume Gascon, Ricard Boadella, Miquel Albareda, Carlos Auernheimer e José Luís García Obregón.

Seguir lendo

La represión -y pasión- de los Carabineros de la Costa da Morte

Por Luís Lamela

“Hace algunos años que un fisterrán de Corcubión, Raul Gómez Coiradas, puso en mis manos una serie de documentos y un texto escrito por uno de sus hijos, entre los que se encontraba una “Relación nominal del personal de Carabineros, que el 26 de julio último” -se refiere a 1936- “se fugaron por este puerto en los vapores ‘Santa Eulalia’ y ‘Santa Rosa’”.., un documento fechado en Muros el 10 de abril de 1937 y firmado por el comandante militar de los sublevados franquistas en dicha localidad.

En total aparecen 36 nombres de Carabineros fugados a la zona republicana desde el puerto de Muros, y en esa relación figuran varios de los que estaban destinados en localidades de la actual comarca de Fisterra: de Corcubión, Manuel Fernández Costa, Justo Gómez Vergés y Ricardo del Puerto Prada; de Muxía, Francisco Vivane Casas; de Fisterra, José García Magdaleno y de Cee, Felipe Vera Vera…

Seguir lendo

Memoria de Ferro

Memoria de Ferro, escrito por Antón Patiño Regueira é un libro crudo, onde sen tapuxos nin medias tintas expón historias reais da dureza da represión na  Coruña e Monforte. Historias reais; escenarios que sen dúbida, para os habitantes destas dúas vilas serán coñecidos, e quizá tamén os nome aparecidos, o cal fai o libro aínda máis impáctante. Historias con nomes e apelidos, ou alcumes; de familias ao completo, perseguidas sen un motivo lóxico, destrozadas e sumidas no sinvivir de non poder recuperar o corpo do seu ser querido por que o teñen retido en vilas cercanas, e quen intenta recuperalo volve co medo no corpo e sen ganas de falar do tema. Un libro para reflexionar sobre a triste e escura situación que se vivíu no Franquismo. 

Velaivan dous casos.

                                                                                                                                                David Lozano

                                                                                                                   

Antonio, 15 anos

“A familia García Rivadulla vivía entre a rúa Marconi e ali viñeron polo seu fillo os primeros días do alzamento militar. Non tiña máis de 15 años estaba marcado por ser da corda  dos irmáns do France. Catro meses tiverono preso para desgusto dos seus país e a señora María, a súa madriña que temía pola súa sorte. E temeron ben por que o mataron.”

Seguir lendo

Homenaxe a Celsa Díaz Cabanela

Texto lido por Chuky Trillo na investidura  de Celsa Díaz Cabanela como Republicana de Honra no ano 2019

Cuando se cuenta, se usurpa la memoria de los otros…
Mi memoria o mi nostalgia me han hecho tejer hilos.
Pero no forjar cadenas.
                SIMONE SIGNORET, La nostalgia no es lo que era

“Boa tarde, en primeiro lugar quero agradecer á Comisión pola recuperación da memoria histórica da Coruña que pensase en min para presentar a Celsa nesta merecida homenaxe como Republicana de honra.

Boa tarde, Celsa, hoxe tócame falar de ti, o que me produce un pracer enorme.

Amigas e amigos: Celsa pertence a unha xeración que desde unha idade moi temperá asumiu un compromiso, un compromiso coa xustiza, coa liberdade, coa solidariedade e cos Dereitos Humanos. Coñecémonos na entrada do instituto feminino, corría o curso 71-72, eu era  delegada da miña clase e alí apareceron Celsa e Conchi. Conchi ( González) non estudaba (era a filla de Xoaquin “ O Panadeiro” veterano militante comunista), Celsa estudaba en Monelos, a partir  daquel momento o noso compromiso non daría marcha atrás.

A ditadura fascista seguía en pé, a sombría presenza da ultradereita e da policía político social provocaba que calquera modelo de organización tiña que moverse entre as sombras da clandestinidade. Os partidos políticos e as asociacións estaban prohibidos e calquera manifestación popular nas rúas provocaba deseguido a presenza das forzas armadas e en consecuencia  as cargas e detencións policiais.

Seguir lendo

Pepín de la Lejía y el exilio de todos

A filla de Pepín “da lexía” lembra o seu pai  exiliado despois do asasiñato dos seus tres irmans.

Adicado a “Pepín da lejía”

Yo no lo vi,
Su tiempo
Sonaba prematuro .
Para mis cristalitos-ojos,
Muy informes y tenues,
Sin celulas visuales
Del todo organizadas
Que me dejaran ver.
Por tanto, no lo vi,
Pero si  lo viví: Las ropas desgajadas,
Las almas desgajadas,
¿Que iriamos a hacer?
Incognitas apenas,
Sin ninguna respuesta.
Los miedos no existían .
De tanto ya existir.
Y sobre nuestra espalda
Lejanas osamentas,
Veniamos portando,
Sabiendo de que quien.

Seguir lendo