“Un castigo era o endurecemento da disciplina: así a prohibición de usar roupas de cor roxa e de calzar zocas ou madreñas e así pasar ademáis de frío humidade: “pois o patio estaba sempre mollado da auga que saía do retrete e do grifo”

Xerardo Díaz Fernández, preso no cárcere da Coruña nos anos 1938 e 1939, e autor do libro A crueldade inútil. 1985. Edicións do Castro. Sada.

Un suceso simple  pode ser unha alegría

“Unha tarde, perto do serán, vin un fato de compañeiros que estaban parados fitando para o tellado do alpendre que había ao longo da parede; achegueime ó grupo e poiden ver de qué se trataba; alí enriba do cuberto había unha parella de pardales que estaba cumprindo co mandato da natureza para que non se extinga a especie. Este feito tíñamolo visto moitras veces sin lle dar importancia; máis aquí para nós tiña un siñificado especial; era como un mensaxe esotérico para as nosas arelas sensuales..”

Xerardo Díaz Fernández, preso no cárcere da Coruña nos anos 1938 e 1939, e autor do libro A crueldade inútil. 1985. Edicións do Castro. Sada.

“Os días facíanse longos e as noites mías longa ainda. As nosas vidas xa non tiñan esa sensación acongojada da espera, tiñan máis ben a apatía da renunciación, pois morriamos pouco a pouco aplastados pola certeza da derrota (…) Ibase a noite e non levaba nada de nós; ficamos con aquello que ninguén nos pudo quitar: os sentimentos.: Chegou o día i escoltábamos a chegar os ruidos lonxanos da cidade que bulía e desgoraba; os centinelas seguían berrando Alerta! par despertar  os noso pensamentos amornados; os ta-ta-ta-ta-ta… das ametralladoras que os da fábrica de armas estaban probando para que quedaran ben axeitadas, ouvíase perto de nós como unha diana que nos regalaban pra que nonos esquencéramos dos irmáns que as devanditas armas iban a matar”

Xerardo Díaz Fernández, preso no cárcere da Coruña nos anos 1938 e 1939, e autor do libro A crueldade inútil. 1985. Edicions do Castro. Sada