Daniel Romero conta da vida na prisión cando ingresou por ser enlace da guerrilla.
“Estabamos todos nunha(cella).., pero surxíu o o tema de que había clases, quen queria aprender algo tiña a oportunidade de sair do medio de toda aquela xente e dedicarte a outra cousa, eu tiven a oportunidade e fixen un curso de contabilidade. E cando o rematei ofreceronme o posto
de contable do economato. Ali tiven a oportunidade de andar semi libre pola cárcere.
O grupo guerrilleiro –entre eles Camilo de Dios– intentou liberar a José Gómez Gayoso (Secretario xeral do Partido Comunista en Galicia) e Antonio Seoane (Xefe da IV agrupación do Exército Guerrillero de Galicia), presos no cárcere da Coruña. ,Despois dunha semana de viaxe polo monte desde Ourense, chegan nunha lanchiña por mar á torre de Hércules un grupo de oito guerrilleiros de Ourense apoiado por sete homes de Betanzos; consiguen entrar no cárcere, un deles desfrazado de guardia. Á saida eran esperados pola Guardia civil con ametralladoreas. Non liberaron ós líderes pero conseguiron escapar ilesos da cidade a pesar de que nunca antes estiveran nela.
Entrevista realizada na prisión de A Coruña a Camilo de Dios, feita por Manuel Peña Rey e Carlos Portomeñe. 2009
Extracto do documental “Tempo de memoria” de Jorge Gil
NO ANO 48.
No cárcere da Coruña aínda se oen berros xordos
que reclaman a memoria e a dignidade do pobo.
Os patriotas galegos erguéronse coma lobos
por iso ecoan no vento as súas voces sen acougo.
Naquelas sombras de pedra, daquela prisión do loito
na cela número catro, consumíase Gaioso.
Escribíalle á familia: “nin sequera un triste choro,
nin un só abatemento, diante destes cans rabiosos”.
Tamén lembraba Seoane, na primeira galería
a catro heroicas mulleres que se xogaban a vida.
“Natural de Corme (Ponteceso), Avelino naceu en 1916. En 1936 estaba solteiro e tiña a profesión de xornaleiro. Durante a guerra civil española incorporouse á 1ª Compañía do 4º Batallón, na 1ª Brigada Mixta Lister, ademais de loitar no Batallón de Milicias Populares Galegas, do Exército republicano. Así mesmo, estivo subscrito á revista Nova Galicia, portavoz dos antifascistas galegos. Coa derrota do II República, Avelino refuxiaríase en Francia.
En agosto de 1939 permanecía ingresado no campo de concentración de Argelés; posteriormente regresou a España, onde traballou na construción naval nas bancadas dos estaleiros ferroláns.
A principios do 1945, Rivas Pombo tiña afiliación comunista e o domicilio na Coruña, rúa San Roque de afora, 25, baixo, aínda que no mes de maio de 1945 residiu transitoriamente na fonda O Catro Vilas Ourensás, sita na coruñesa rúa de San Andrés, número 21.
Declarado antifascista, entre 1944 e 1945 exerceu de ligazón da guerrilla antifranquista. Neste último ano, Francisco Caridad Mateo e José Gómez Gayoso, alcumado como Juan, enviados polo PCE, hospedáronse na Coruña, rúa Pontenova, 5 baixo, vivenda na que residía Abel García Sánchez, sendo este último detido pola policía o 11 de maio de 1945, xunto con Eduardo Sánchez Lago, propietario do Bar Luz, de Vereda del Polvorín, 2, e de Avelino Rivas Pombo, acusados de actividades subversivas contra o Réxime franquista.
Edelmiro (alcume de Rivas Pombo) e os seus compañeiros de infortunio foron torturados e encarcerados o 17 de maio na Prisión Provincial coruñesa. Polas declaracións dos detidos, a Policía franquista apresaría a José Blanco Núñez, Ferreirín, Manolito Bello, José Soto Pombo e ao primo irmán de Avelino, Francisco Cousillas Pombo, aínda que Rivas sería posto en liberdade o día 19 de xuño seguinte sen cargos.
Héroes caídos de la Resistencia Española
¿A quién nombraré primero?
Nadie es segundo en mi lengua
cuando es de acero el acero.
Si uno es glorioso,
en glorioso al otro no hay quien le gane.
Si digo Gómez Gayoso
ya estoy diciendo Seoane.
Canto fuerte camaradas,
compañeros canto fuerte,
aunque esta copla es de muerte,
sin la garganta apretada.
¡Sangre de Gómez Gayoso,
sangre pura, sangre brava,
sangre de Antonio Seoane,
de Diéguez, de Larrañaga,
de Roza, Cristino y Vía,
valles de sangre, montañas!
Más aunque su voz se muera,
su voz seguirá cantando
a la España guerrillera.
Siempre seguirá cantando
y seguirá maldeciendo
hasta que el gallo del alba grite
que está amaneciendo.
Ya remontó la montaña.
¡Ya el aire se está poniendo
banderas republicanas!
Rafael Alberti
José Gómez Gayoso foi o secretario do comitá galego do PCE , foi preso e executado na Coruña a garrote vil o 6 de noviembre de 1948.
Antonio Seoane Sánchez , Julián foi xefe da 4ª Agrupación guerrilleira de Galicia, detido e e condeado xunto con Gayoso á pena de morte, foron executados xuntos no cárcere de A Coruña .
Desde que estalla o golpe de estado marcha ao monte e únese á guerrilla. En 1949 foi apresado e torturado. Sometido a Consello de Guerra na Coruña, foi condeado a morte e conmutóuselle a pena a trinta años por ser menor de idade.
Ingresa no cárcere da Coruña en maio de 1949. E segue un periplo polas cadeas de España: Palencia, penal de Dueso en Santander, Santoña, Palencia, Segovia, Carbanchel, Alcalá, Madrid, hospital penintenciario de Cuéllar e de novo a Madrid ó penal de Yeserías onde foi excarcerado o 11 de maio de 1959. Pasou dez anos de penalidades nas prisións franquistas.
Memoria do cárcere A Coruña 
Debe estar conectado para enviar un comentario.