Chao: Humor e liberdade

Recolleita dos anos sesenta na cidade da Coruña a partir do libro As voces baixas, de Manuel Rivas.

carcerecoruña Mada Carballeira (32)

Aló polos anos 60, na longa noite de pedra, moitos domingos pola mañá subía pola Zapateira, que daquela era selva, un mozo cun libro na man. Era veciño de Castro de Elviña. Chamábase Manuel Bermúdez, mais era coñecido como Chao, o fillo de Pai-Pai e de Felisa. Era moi querido pola súa simpatía.

Era o primeiro en disfrazarse no Entroido, que nese lugar coruñés tivo sempre moita tradición coa comparsa Os Rexumeiros, que mesmo chegou a enterrar a Franco na vez da Sardiña… e en pleno franquismo! “A misa será o ‘18 de Julio’ se os defuntos cobran a paga extra. E seculé e seculé e seculé, a carne de porco touciño é!”

Pois Chao era desa estirpe ceibe dende neno. E tiña chispa na fala. Mesmo coas frases que subliñaban o petar da partida de naipes na taberna: “Hanche mandar aviso as moscas! ou Vai ver se a gata puxo un ovo! Ou Tiembla Toledo! Ou un solemne Polas barbas de Dostoievski!”

Tiña, ademais, ese misterio de andar sempre cun libro na man.

Unha noite de inverno, inverno da vida e da historia, presentouse o terror en Castro. A Brigada Político Social bateu na casa de Chao, rexistrou até o último recanto, e marchou co mozo cristaleiro, deixando un ronsel de anguria nos pais e na veciñanza. Era o ano 1967.

Seguir lendo

A vida no cárcere no libro “O lápis do carpinteiro”

En 1936, ao sublevarse os militares contra a II República, os rebeldes encerraron miles de presos nos territorios que van gañando. En Galicia, na prisión provincial da Coruña, amorearon ata dous miles presos nunha prisión na que só podían caber 200, en condicións de hixiene infrahumanas e un ambiente de terror. Situada no “barco de pedra” que se adianta ao mar, fronte á Torre de Hércules e a un espazo xeográfico baleiro naquela época, era o último paradoiro antes dos asasinatos nocturnos, polo xeral.
Seguir lendo