Daniel Romero conta da vida na prisión cando ingresou por ser enlace da guerrilla.
“Estabamos todos nunha(cella).., pero surxíu o o tema de que había clases, quen queria aprender algo tiña a oportunidade de sair do medio de toda aquela xente e dedicarte a outra cousa, eu tiven a oportunidade e fixen un curso de contabilidade. E cando o rematei ofreceronme o posto
de contable do economato. Ali tiven a oportunidade de andar semi libre pola cárcere.
“Chegou outra remesa de compañeiros andaluces. Eran cerca de douscentos e viñan con roupas liviáns, macilentos, cheos de frío e de fame; a maior parte morreron de avitaminosis; lonxe da sús terra foron morrendo pouco a pouco, de frío, de fame e de nostalgia.”
“Eles (os nacionalistas) cando lles conviña xuzgaban aos que cometían delitos comúns como delitos políticos e viceversa; era unha maneira de confundir para chegar á conclusión de que uns e outros estábamos na mesma liña”
Outro preso condeado a morte do que nos fala Camilo de Dios
“Hai outro camarada que me deixou unha pelota de frontón e cinco duros, que era o que tiña. Fora coronel jefe das forzas blindadas de Extremadura-Cataluña, Benito Ricardo Beneito Sotela, tamén o matou a Guardia Civil. E deixoulle alí aos funcionarios, xa levaba quince anos no cárcere, general en Francia, na resistencia, e levábano para Alemaña, cos prisioneiros alemáns e os maquis, e os maquis atacaron o tren e o liberaron. Toda a vida en guerras e despois de levar once anos no cárcere caeu o Roberto en Granada, un xefe de guerrillas, e descobren que era o xefe das guerrillas aquí en España e aplicáronlle a lei de fugas no penal e deixou dito que me entregasen a pelota do pinpon e cinco duros que tiña. Despois vin a familia en Madrid. Tiña un fillo e unha filla.”
“Había un asturiano, un tal Antonio Iglesias, fillo de mineros, que estudiara cos xesuitas. Organizou clases de cultura xeral para os compañeiros.
Tamén coincidín cos catedráticos José Sánchez e Luís Echeverría, que se adicaba coma Iglesias a ensinar. Había presos de alto nivel cultural, profesionais de variadas disciplinas.
Os presos políticos eramos comunistas, ou republicanos, ou anarquistas, – eran os que máis abundaban-.Noutras galerías tamén había presos comúns.
Facíamos traballos de artesanía: estuches, marcos para cadros, flores; alí deprendín algo de boxeo, pelota vasca, xadrez. Connosco estaban uns ingleses que disque os procesaran por tragueren nun barco armas para a República. Eles, como podían pasar dun patio a outro, viñan estudiar español a onde estabamos nós. Eu queria practicar, pola miña parte, o inglés, e un día fíxenlle unha seña a un deles, un xeito de saudo. O chegar á galería mandáronnos formar e o inglés sinaloume. Expliqueilles, pero nada. O xefe dos gardas castigoume a limpar todos os días a galería completa e a valdeirar o pozo da enfermería. Negueime e deume un bofetón. Eu arrepúxeme, funme a él pero arredouse a tempo. Mandoume tres meses ó calabozo incomunicado. Eu gañei a confianza dos meus compañeiros”
Francisco Rey Balbís “Moncho” preso no cárcere de A Coruña desde o ano 1941 ta o 1945
en Xosé Neira Vilas Guerrilleiros. Ediciós do Castro. 1991
Xerardo Díaz, preso no ano 1939 e 40, conta no seu libro de memorias que o cambian de celda, e por sorte , e como moitos eran da Coruña, pudo alimentarse millor.
Compartíu cela con Granell, con Xermán de 30 anos, abogado; Villamarín, carpinteiro da construcción; Otero, de 24 anos, bancario; Facal, 40 anos, mestre; Vilar, 25 anos, empregado de comercio; Vilar, estudante de mediciña, 23 anos; todos da Coruña; “poño con eles a Granel porque ainda que era madrileño, tiña a noiva coruñesa que tamén lle mandaba comida; Manteiga, 42 anos, de Ourense; Calo, de Ordenes, 28 anos labrador e máis eu.”
“Granell “era un mozo madrileño, de vinteseis anos, de corazón aberto, inquedo, sempre dun lado para outro falando con todos e sempre ca sonrisa ledosa nos beizos. Debuxaba bastante ben e o seu lapis pintou esceas e personaxes cheos de sabor anecdótico”
Conta Camilo de Dios as axudas dos compañeiros cando vai ó cárcere no ano 1948
Os compañeiros axudárome moito, moveronse para mandarme un traxe pra que fora ó carcere, pidíron permiso, y era de un tal Robles, de Ferrol, dos hermanos Robles que me mandaron o traxe e os zapatos eran de un tal Pensado, médico de Santiago.
Xa fixera dazaoito anos cando cheguei a Coruña si, cuando caín inda era minor de edad, inda tiña dazasete. Na miña celda xa me meten outro condenado a morte tamén, un tal Jalisco, mexicano, que matara na Coruña a sogra, a muller e a unha cuñada.
Na comisaría de Ferrol viu a Rafael Pillado tras o s barrotes “Deranlles unhas hostias e decíame: non teñas medo, tranquilo”. Despois detiveron a Miguel Rey e a Soto que “chegou coa cara ensangrentada”. Foi levado á prisión de Coruña xunto con Ramiro Romero e o párroco de San Pablo Antonio, Martínez Aneiros. No penal da Coruña coincidíu con Paco Rodríguez, e con numerosos compañeiros do PC, como Álvarez Areces, Rafael Pillado, Julio Aneiros, Paco Balón, Paco Filgueiras, Anxo Guerreiro, Angel Porto e Pepolo. Tamén se encontrou con Ramiro Tenreiro que xa torturaran cando a folga de Megasa, e chegou maltrecho ó cárcere. Recorda que Fernando Miramontes “chegou feito un cristo, cos ollos morados e inflamados pola violencia das malleiras e torturas que lle infrinxiron na comisaría de Ferrol: “Eu quedei desencaixado cando o vin llegar, e nunca se queixou. Sempre o admiré por eso”. Tamén maltraran a José María Cabado, “zurraranlle ben!”.
Jose Manuel Díaz Montero, sindicalista de CCOO, preso na Coruña en 1972
“Entre nós había presos de Ferrol que sobreviviron ás “depuracións” e castigos exemplarizantes dos primeiros tempos. Os máis deles perteneceran á mariña de guerra e simpatizaran con máis ou menos estusiasmo coa República, pero que no tiveron a oportunidade de poder defendela; os que fixeran uso desa continxencia , ficaban silandeiros baixo terra ou no fondo do mar. Os mortos non se rebelan nin contan contos: como dixera Mussolini”
“Ingresé en la cárcel, como digo. Se trataba ya de un territorio conocido.
Pero lo hacía ahora en una situación nueva, tras unos acontecimientos cuya noticia estaba recorriendo el mundo: las manifestaciones de condena al régimen franquista por su crimen se sucedían en los cuatro puntos cardinales.
La idea preconcebida al entrar era que me encontraría a muchísima gente que, en otras circunstancias, no hubieran estado presentes.
Se hacía palpable que se había producido una enorme redada.
Como en ocasiones anteriores, tras el registro de mis pertenencias, se me confinó en una de las celdas de “periodo”. Si, en las anteriores circunstancias, permitieron que uno de los presos políticos que ya estaban allí nos viniese a saludar, en esta ocasión fueron varios los que formaban el comité de recepción: nos trajeron toda clase de víveres y algunos libros para leer.
La compañía no podía ser mejor: ¡estábamos en familia…!”
Memoria do cárcere A Coruña 
Debe estar conectado para enviar un comentario.