Jordi Tell e os compañeiros no seu paso polo cárcere da Coruña

Sabiamos da obra de Jordi Tell polos estudios de Xosé Lois Martínez , pero foi a  través de Arturo Taracido Veira que coñecimos á persoa que había detrás da súa importante obra.

A investigación histórica apórtanos esa enorme emoción cando imos debrullando o fío para chegar ás persoas e ás súas vidas.

Foi  Arturo Taracido Fraga ,  fillo do tenente alcade republicano da cidade da Coruña Arturo Taracido Veira ,  quen nos contou a estadía do seu pai no cárcere, as fatigas e sufrimentos que soportou a familia e as dificultades posteriores. Tamén nos falou da solidariedade e das amistades que fixeron no penal.

Durante ese ano 36 e seguintes era o cárcere un lugar lóbrego e triste pero  onde decenas de persoas acudían para colaborar, para axudar coa comida para dar apoio…Gran cantidade de persoas da Coruña estaban presas e alí una gran número delas eran sometidas a consellos sumarísimos ou a cobardes “paseos”.

E soubemos da chegada   – en abril do 37-   dun grupo de catalanes, que viñan de Alemania, e foran  enviados pola GESTAPO a Franco,  e foron presos na Coruña.

Eran Jordi Tell, Jaume Gascon, Ricard Boadella, Miquel Albareda, Carlos Auernheimer e José Luís García Obregón.

Seguir lendo

Els catalans de la cel·la 17

Moi interesante e documentado artigo publicado pola investiadora  Gemma Domènech Casadevall na revista SÀPIENS núm. 182 de xunio de  2017 sobre o grupo de cataláns no cárcere de A Coruña no ano 1937.  A través da correspondencia e os diarios pódese artellar unha interesante visión da vida cotiá na prisión de A Coruña.

Així era la vida en una presó de Franco durant la Guerra Civil.

Resseguim, amb fotos i dietaris inèdits, com era el dia a dia al penal de la Corunya de quatre catalans (Miquel Albareda, Ricard Boadella, Jaume Gascon i Jordi Tell) que el destí va unir en una mateixa lluita, l’antifranquista, i una mateixa cel·la, la 17. Por Gemma Domènech Casadevall

 

http://www.sapiens.cat/ca/notices/2017/05/300-anys-de-nova-planta-totes-les-claus-del-decret-amb-que-feli-v-va-voler-sotmetre-catalunya-7428.php

 

“Non eramos alemáns”

IMG_20160220_120955 si.jpg

Un grupo de cataláns chegan dese Alemania deportados pola GESTAPO: Jordi Tell, Jaume Gascon, Ricard Boadella, Miquel Albareda, Carlos Auernheimer e José Luís García Obregón. Era Abril do 37.

«Tocaban diana ás sete e levantabámonos realmente cara ás oito, e logo de beber un “tipo de café” saíamos ao patio, onde o primeiro dia xa sabían da nosa chegada e bautizáronnos os seis alemáns. Non fai falta dicir que nun patio onde todo o mundo odiaba o país de onde procediamos, porque facía a guerra xunto a Franco, fixéronos o baleiro, ata que un día Carlos Ponche Patiño achegóusenos máis que os outros e ó ver que non mordiamos rompeuse o xeo, e de súpeto todo o mundo xa nos era máis amigo».

GASCON RODÀ, Jaume. Memories d’un periodista català. Olot. Institut de Cultura  de la Ciutat d’Olot, 2006

charla “Arquitectura no cárcere”

charla arquitectura no carcere invitación

O martes 26 de Abril presentouse na casa museo Casares Quiroga en A Coruña   a conferencia titulada “Arquitectura no cárcere”, organizada pola ARMH ( Asociación para a Recuperación da Memoria Histórica) e  PC ( Proxecto  Cárcere) co a  colaboración da ETSA ( Escola técnica Superior de Arquitectura)

Presentou o acto : José Lado (Proxecto cárcere)

Participaron:

Xosé Lois Martínez, arquitecto ( ETSA):  República, arquitectura e cidade, un proxecto interrumpido

Carmen Garcia-Rodeja, profesora (ARMH): Jordi Tell e os compañeiros no seu paso polo cárcere da Coruña

Gemma Domènech, historiadora da arte ( ICRPC) : Jordi Tell arquitecto , a modernidade  na  Coruña, unha vida apaixoante.

A obra de Jordi Tell, a casa Cervigón,  supuxo un dos hitos na modernidade en Galicia e non seguramente ben valorada. Autores como él mesmo ou José Caridad Mateo, foron uns exemplos desa arquitectura e dese concepto de nova aruitecrua  que foi  esmagada pola dictadura.

No cárcere da Coruña había todo tipo de presos entre eles un grupo de catalanes detidos pola GESTAPO en Berlín e e que chegaron en Abril de  1937 Jordi Tell, Jaume Gascon, Ricard Boadella, Miquel Albareda, Carlos Auernheimer e José Luís García Obregón.  Diferentes vidas e traxectorias son  testemuñas do sucedido no cárcere.

Seguir lendo

O faro iluminando a noite dos presos

En abril do 1937 chegou un grupo de cataláns ó carcere da Coruña. Eran: Jordi Tell, Jaume Gascon, Ricard Boadella, Miquel Albareda, Carlos Auernheimer e José Luís García Obregón.Un deles, Jaume Gascón describe nas súas memorias o arrepio das  luces do faro á noite.

torrehercules1

«El far no el vèiem, però el sabíem prop en tota la seva bellesa i virtut, perquè els seus raigs travessaven les tenebres com un cometa intermitent, tant en les nits calmes com en les de tempesta.

Quan al vespre un guardià malhumorat que ens havia sentit cantar ens apagava el llum de la cel·la, miràvem cap a la finestra, i aquells raigs els vèiem de sobte brillant pel cel com emergint del mar infinit, i llavors ja ens sentíem ben acompanyats, perquè, enmig de la barbàrie llavors present d’aqueIla colla de brètols, aquelles llampades eren com les ullades d’un monstre, sí, però d’un monstre amic que ens orientava millor que l’estrella polar que ni podíem saber on raïa.

Si encara ja mig adormits dirigíem els ulls cap al cel, i el vèiem tot fosc, ens sentíem un moment terriblement com nens sols, perduts i cecs en la vall obscura de la vida que era la nostra cel·la.

Però ben aviat ens tornava a la vida aquell feix de tentacles lluminosos que ens amanyagava com un miracle, un miracle que sempre més ha format part dels meus records de la cella 17» 

Seguir lendo

Unha sardana na prisión

Jaume Gascón era un preso catalán que fora enviado pola GESTAPO a España xunto con Jordi Tell,  Ricard Boadella, Miquel Albareda, Carlos Auernheimer e José Luís García Obregón. Despois de ser embarcados en Bremen, arriban ó porto da Coruña e foron encarcelados no cárcere  en Abril de 1937.

Lembra o primeiro nadal e a misa do galo na prisión da Coruña e a emoción de oir no órgano a entrañable peza musical.

«Ara això és aviat dit, ara que arreu podem sentir i ballar “la Santa Espina”, però imagineu-vos l’efecte que ens havia de fer a nosaltres, catalans, aquest himne tan nostre, en plena guerra Incivil, en territori franquista, en una presó d’on només se’n sortia per anar a l’altre món, i tenint en compte que aquella mala gent havia fet la seva guerra, com tothom sap, contra Catalunya i el seu nylcris d’ Estatut. Sort que ni els escarcellers ni el capellà no coneixien aquella música, car altrament haurien fet sanfaina de l ‘ Enrique i de l’harmonium i tot”

” Imaxinadevos o efecto que nos tiña que facer a nós, cataláns, este himno tan noso, en plena guerra incivil, en territorio franquista, nunha prisión de onde tan so se saía para ir ó outro mundo, e tendo en conta que aquela mala xente fixera a súa guerra, como todo o mundo sabe, contra Catalunya e o seu raquitíco Estatuto. Sorte que nin os carceleiros nin o cura coñecían aquela música, pois senon farían sanfaina de Enrique e do harmonium e de todos”.
GASCÓN RODÀ, Jaume. Memories d’un periodista català. Olot. Institut d’Cultura de la Ciutat d’Olot, 2006