Pedro Morlán

Memorias do cárcere da Coruña: O que contarían as súas paredes

~ memoriadocarcerecoruna ~ Deixar un comentario

Artigo de Marcos Pérez Pena en plaza.gal

“Corporacións municipais enteiras, dirixentes obreiros, intelectuais, mestres, anarquistas, comunistas, socialistas, republicanos, guerrilleiros… Os muros da prisión provincial desta cidade foron testemuña da nosa terrible historia. Non hai peor inxustiza que ser privado da liberdade por motivo das propias ideas e neste penal estiveron moitos de numerosos lugares de Galicia e do Estado”.  A Asociación para a Recuperación da Memoria Histórica impulsan Memoria do Cárcere, unha iniciativa que documenta e difunde o relato das persoas que estiveron recluídas na Prisión Provincial da Coruña. 

“Os muros da prisión provincial desta cidade foron testemuña da nosa terrible historia. Non hai peor inxustiza que ser privado da liberdade por motivo das propias ideas”

O espazo web do proxecto foi presentado a pasada semana na Casa Museo Casares Quiroga, nun acto no que participaron as entidades impulsoras do proxecto e tamén o alcalde Xulio Ferreiro, así como investigadores en Memoria Histórica, o neto do ex alcalde Suárez Ferrín, Alfredo Suárez ou o historiador Luis Lamela. Os promotores de Memoria do Cárcere destacaron que a prisión foi durante anos “o máis semellante a un campo de concentración que houbo na cidade”.

“Os muros da prisión provincial desta cidade foron testemuña da nosa terrible historia. Non hai peor inxustiza que ser privado da liberdade por motivo das propias ideas”

“Queremos que se coñeza o sucedido, reflexionar sobre eses terribles anos e tamén que se libere, dalgunha maneira, o sufrimento que houbo detrás deses barrotes”. O proxecto, que vén de comezar, componse de semblantes e reseñas sobre moitas das persoas que pasaron polo cárcere, froito dun traballo de documentación e pescuda en bibliografía publicada, arquivos e de entrevistas cos mesmos ex-presos e os seus familiares e amigos. “Propoñemos conservar e exhibir estes testemuños e documentos co obxectivo de aprender desta dolorosa experiencia e contribuír modestamente a afianzar a cultura do respecto e a convivencia en liberdade”, engaden.

Os relatos

No blog xa se poden ler algúns dos primeiros relatos de persoas que pasaron pola prisión. Por exemplo, o de Alfredo Suárez Ferrín, alcalde da Coruña, “o home a quen non querían matar”. Suárez Ferrín foi detido o 21 de agosto de 1936 no seu domicilio; pasou os seus últimos días no cárcere ata que se celebrou o xuízo, os días 26 e 27 de agosto, que o condenaría a pena de morte. Agardando un indulto que nunca chegaría, foi fusilado o 31 de agosto no Campo da Rata. “Os soldados decidiron errar o seu tiro ante tal horror;  foi o tenente do pelotón militar quen tivo que disparar”, contase no blog. Publícase igualmente unha entrevista a Alfredo Suárez, neto do rexedor asasinado, que destaca que “sempre durmín coa foto do meu avó baixo a almofada”. 

Destácase tamén o caso de María Ángeles Rivera Torres Gelines, a única presa política no cárcere da Coruña, condenada a seis meses de prisión “por agredir con un bolso a la policía”, e por propaganda ilegal. Gelines destaca que se sentiu “moi arroupada polos compañeiros, pola familia e polas traballadoras de PYSBE”, que cada semana ían visitalos e lle levaban “comida, paquetes e mesmo un colchón mercado por elas”. Ou o de France García García “o da lejía”, xulgado na Coruña por rebelión militar co resultado de sentenza de morte e fusilado o 29 de xullo aos 24 anos, no mesmo lugar que o seu irmán Bebel. Tamén o de Manuel Pillado, sindicalista, que conta nas súas memorias que “a vida do cárcere da Coruña, comparada coa dos anos corenta, era un balneario”. 

Destácase tamén o caso de María Ángeles Rivera Torres Gelines, a única presa política no cárcere da Coruña, condenada a seis meses de prisión “por agredir con un bolso a la policía”, e por propaganda ilegal

Nas vindeiras semanas irán publicándose outras lembranzas e relatos, que dan conta do terrible sufrimento ao que eran sometidos os presos políticos (“As descargas eléctricas nos testículos, malleiras con toallas molladas, e horas e horas espido nun retrete de 50 por 50 centímetros en pleno inverno. Todo isto formou parte do suplicio”; Antolín Montes, preso en 1947), a vida no día a día no cárcere (“A comida era moi ruíña e sobreviviamos grazas á achega dos familiares. Os presos comúns tiñan unha situación moi calamitosa, sempre lles axudabamos”; Xosé María Loureiro Fernández, preso en 1972), pero tamén da solidariedade interna e da resistencia e loita dos condenados e condenadas (“O cárcere foi un lugar de encontro con xente valente e xenerosa. Todo o que era épico ou heroico eran eles, os líderes da clase obreira”; Pedro Morlán, preso en 1973)”

http://praza.gal/cultura/10727/memorias-do-carcere-da-coruna-o-que-contarian-as-suas-paredes/Martes 8, decembro 2015

Manuel Gómez Segura: “Unha historia menor”

~ memoriadocarcerecoruna ~ Deixar un comentario

Manuel Gómez Segura móstranos o seu tempo de compromiso político durante a Dictadura e as consecuencias: xuicio do TOP, tempo de prisión e represalias posteriores. Describe os compañeiros presos e a vida carcelaria.

A miña historia é pequena en comparación coa doutras persoas que estiveron na cadea, xa que soamente permanecín en prisión oito meses. Seguramente serían moitos máis de non ser que cando eu estaba en prisión no ano 1975, morreu o ditador Franco e os penais comezaron a baleirarse de presos políticos, en especial daqueles que non tiñan “delitos de sangue” como era o meu caso.

Era eu un mozo do pobo de O Barco de Valdeorras (Ourense) e non me importa dicir que moi bó estudante que iniciou os seus estudos universitarios de Biolóxicas en Santiago aló polo ano de 1972 con 17 anos e con beca da Fundación Barrié de La Maza, (Conde de Fenosa) que por aquelas datas era a dona da fábrica de CEDIE, onde traballaba o meu pai na localidade de O Barco de Valdeorras. Digo isto, porque cando fun detido , eu levaba dous cursos completos de Biolóxicas aprobados en xuño e ía polo terceiro. Coa miña detención, fun expedientado e expulsado da Universidade de Santiago de Compostela, perdendo a beca, non podendo continuar os estudos por este motivo, por estar detido na cadea, e por ser obrigado, cando saín do cárcere a facer o servizo militar. E cando rematei a mili, os meus pais, coido que con moi bó criterio, non me deixaron voltar para Santiago. Éramos tres irmaos e tirábamos todos da economía familiar e por riba xa non tiña beca. A pesar de todo , e con moitos esforzos por parte de dos meus pais rematei cos estudos de maxisterio en Ourense non exercendo nunca esta profesión de forma oficial.

            Cando cheguei a Santiago no ano 1972 era eu un mozo inquedo , profundamente católico, aínda que logo este mundo acabaría desmoronándose. Contactei con círculos trotskistas de Biolóxicas e pronto comecei a participar nas actividades de LCR-ETA VI. Militei nesta organización ata o ano 1982 ou 1983, cando esta organización xuntouse co MCG e xuntos constituíron INZAR que acabaría integrándose  no BNG.

Seguir lendo →

Pedro Morlán: Ascenso e derrota no país da Transición

~ memoriadocarcerecoruna ~ Deixar un comentario

pedro morlan (4)

Con menos de 20 anos xa fora golpeado, apresado e encarcerado na Coruña dos setenta. Moito sufrimento seguido que pasou factura ao rapaz do instituto de Monelos ( A Coruña) que era poeta e que cría na cultura. El cóntanolo:

A entrada na política

Naceu no 1957  en Oleiros (A Coruña). Incorporouse  ás Xuventudes Comunistas no momento en que o PC impón unha línea de masas para facer accesible o partido a moita xente. Era o ano 1971 e entra oficialmente con Luciano, Juana, Celsa, Abad , os seus compañeiros de clase.

“Entrar nas Xuventudes  abriunos un montón de campos; liamos moitos libros políticos -ainda que era material prohibido-  de Ruedo ibérico, das editoriais de Buenos Aires… Pero tamén moitos textos poéticos de Miguel Hernández, Neruda, Cernuda, Lorca”, recorda. “Eu entrei no partido por Miguel Hernández porque para min era un exemplo en todo”, asegura. Había un batiburrillo entre política e literatura: “A min o que me emocionaba era a poesía. Facíamos tamén moitos actos culturales no instituto”. 

Seguir lendo →

Homenaxe a Celsa Díaz Cabanela

~ memoriadocarcerecoruna ~ Deixar un comentario

Texto lido por Chuky Trillo na investidura  de Celsa Díaz Cabanela como Republicana de Honra no ano 2019

Cuando se cuenta, se usurpa la memoria de los otros…
Mi memoria o mi nostalgia me han hecho tejer hilos.
Pero no forjar cadenas.
                SIMONE SIGNORET, La nostalgia no es lo que era

“Boa tarde, en primeiro lugar quero agradecer á Comisión pola recuperación da memoria histórica da Coruña que pensase en min para presentar a Celsa nesta merecida homenaxe como Republicana de honra.

Boa tarde, Celsa, hoxe tócame falar de ti, o que me produce un pracer enorme.

Amigas e amigos: Celsa pertence a unha xeración que desde unha idade moi temperá asumiu un compromiso, un compromiso coa xustiza, coa liberdade, coa solidariedade e cos Dereitos Humanos. Coñecémonos na entrada do instituto feminino, corría o curso 71-72, eu era  delegada da miña clase e alí apareceron Celsa e Conchi. Conchi ( González) non estudaba (era a filla de Xoaquin “ O Panadeiro” veterano militante comunista), Celsa estudaba en Monelos, a partir  daquel momento o noso compromiso non daría marcha atrás.

A ditadura fascista seguía en pé, a sombría presenza da ultradereita e da policía político social provocaba que calquera modelo de organización tiña que moverse entre as sombras da clandestinidade. Os partidos políticos e as asociacións estaban prohibidos e calquera manifestación popular nas rúas provocaba deseguido a presenza das forzas armadas e en consecuencia  as cargas e detencións policiais.

Seguir lendo →

Celsa Díaz Cabanela, o idealismo!

~ memoriadocarcerecoruna ~ 1 comentario

celsa anos setentaMenor e idealista, tamén estivo no cárcere.

Celsa foi expedientada, detida e encarcerada en dúas ocasións, nos  anos 1974 e 1975. Tiña 16 anos.

Estudante de bacharelato

Celsa era alumna do Instituto de Monelos. Tiña 15 anos e estudaba quinto de Bacharelato e organizaban actividades culturais: teatro, concertos de música…. Era a maneira de concienciar ós compañeiros. Tamén promovían protestas. Un día de 1972 chegoulle a noticia de que fora expedientada. Era, polo visto, subversiva e foi expulsada do instituto. Xunto a ela tamén tiveron que marchar Luciano e Pedro, que se matricularon no Instituto Masculino, Juana que pasou ao Instituto Femenino e ela mesma  Celsa, que tivo que matricularse no instituto de Zalaeta. Eran membros das Xuventudes Comunistas. Por todas partes había células para realizar traballos de concienciación: nos centros educativos, nas fábricas, nas asociacións de veciños ou nas agrupacións culturais.
No Instituto de Zalaeta non tivo a colaboración do profesorado que tivera en Monelos. O alumnado que estaba interesado en organizar actividades tiña que buscar lugares fóra do centro escolar. Nos locais da parroquia era onde podían xuntarse.

Neses meses Celsa foi detida máis de sete veces e a dinámica sempre era a mesma: era arrestada pola policía e unha vez levada á comisaría era incomunicada 72 horas, que era o máximo permitido pola ley. A comisaría da Coruña estaba onde está hoxe, xunto os xardíns de Méndez Núñez. O calabozo era un lugar desanxelado e inhóspito onde o terror aumentaba polo silencio e a incomunicación. A manta era húmida e facía moito frío. Celsa recorda ese frio e o picor do áspero cobertor. A comida era unha especie de caldo que viña nun balde e que ela recorda non habelo podido comer nunca. E a escuridade.

Seguir lendo →