Fina y Sari, las últimas luchadoras de Ferrol que se sentaron en el banquillo del TOP

“Alabau y Varela, junto con Mela “la Carbonera”, fueron las tres mujeres acusadas en el juicio de los 23, un proceso al que se enfrentaron “optimistas” porque, se “palpaba” en todo el país, a Franco le quedaba poco y el régimen estaba “a punto de caerse”, como así fue finalmente.”

Artigo de El diario de Ferrol do 6 de xulio do 2025 sobre as mulleres procesadas polo TOP no “Xuicio dos 23”

“No íbamos preocupadas. Íbamos con cierta alegría porque sabíamos que ‘se caía’, que era una realidad. Nos dábamos ánimos y decíamos aquello de ‘esto se cae’. Lo sentíamos realmente”. Fina Varela y Sari Alabau no solo siguen vivas para contarlo, que no es poco, sino que continúan en las calles, en las manifestaciones, en la lucha por la causa humana, democrática.

Seguir lendo

¿Ésto se cae!

Fina Varela, Sari Alabau, Fina Piñón, Encarna Puentes, Maruja Fernández, Manola López, Fina Freijomil, Ánxela Loureiro e outras moitas, son representadas no video documental  ¡Esto se cae!, de Ángel García y Marta Corral: berro de guerra para o desexado fin da dictadura e homenaxe ás mulleres do 72.

Casi todas elas vinculadas ós astaleiros de Ferrol . Os locais sociais de Santa Mariña tamén serviron de semente para a conciencia política. O 9 de marzo de 1972 , cando Bazán despediu a sete traballadores que lideraban a loita polo convenio colectivo (con Pillado, Amor e Riobóo á fronte), as mulleres uníronse ás manifestacións. Porque a represión do 10 de marzo de 1972 fora brutal, con dúas mortes por parte da policía franquista na manifestación dos estaleiros, 40 feridas de bala, decenas de detidos, o xuízo de 23 con anos de prisiónm as mulleres pediron axuda en clínicas para os feridos, pecharon tendas e agocharon ós perseguidos. Tres deles, militantes do PCE, acabarían no cárcere: Sari Alabau, Fina Varela e Mela La Carbonera. Catro irían ao exilio en Francia. No video lembran eses feitos.





Manuela Balbina Válcárcel Luaces, “Mela la Carbonera”

“Manuela Balbina Válcárcel Luaces, Mela la Carbonera, a única nena de seis irmáns, era traballadora dende os 11 anos. Filla dun histórico anarquista portuario, a morte do seu pai marcouna indeleble. O rastro acráta da súa educación sempre se amosou. En maio de 2001 apareceu nestas páxinas un informe sobre as traballadoras do carbón, as que cargaban os barcos en longas colas, con bolsas de 30 quilogramos de carbón na cabeza. “Traballei coma un home”, comentou, coa dignidade de quen se gaña a vida coas mans. Mesturou a conversa con versos populares. Este foi un: “Aínda que pobre / non baixo a ningunha fonte a beber / quero claro e ordinario / se non morro de sede”.

A súa celebridade ven do 10 de marzo de 1972 cando, subida a un camión na praza de España de Ferrol , xa cos mortos en As Pías, arengou ás masas para seguir adiante. Despois dirixiu a liña de piquetes que pechaba os mercados da cidade. Naceu o mito. “Que ía facer se dispararan contra os traballadores?”

O seu compañeiro, Rogelio, era traballador de Bazán e foi condeado no Proceso do 23, do famoso Tribunal de Orden Público (TOP).

Á idade de 52 anos ingresou en prisión, ali compartíu condea con Fina Varela e Sari Alabau– No cárcere rematou de aprender a ler axudada por outros presos políticos. A súa loita estivo ligada ao nacemento de CC.OO. e a un anarco-comunismo ideolóxico herdado de pai e nai.

Rematou a súa vida activa como peixeira no mercado das Casas Baratas. A morte dun fillo puxo unha triste expresión naquel rostro feliz cos seus ollos agudos e intelixentes. Mela nunca máis foi a mesma. Finou non ano 2013.”

https://www.lavozdegalicia.es/noticia/ferrol/2003/01/20/adios-mela-carbonera/0003_1437289.htm