Tomás López de la Torre, nacido en Betanzos no 1900, foi avogado e membro no PSOE, concelleiro na súa cidade; despois da revolución de Asturias foi procesado e preso. Foi nomeado alcalde de Betanzos e diputado porvincial entre abril e xulio de 1936.
O 22 de xulio columnas de tropas sublevadas chegan a Betanzos e responsables dos desmanes na ciudades faiselles caer a autoría ós republicanos e iniciase unha dura represion .
O alcalde Tomás López de la Torres debe fuxir xunto con José Novo Rodriguez que tamén fora rexidor. Foi apreixado e acusado de rebelión militar por resistir ós sublevados acusado e ser responsable dos saqueos e incendios.
Foi preso no cárcere e condeado a pena de morte.
Na derradeira carta sinalaba a falsedade das acusación e manifestaba o perdón a quen o denunciaran
Foi fusilado no Campo da Rata o 30 de setembro de 1936
Mario Granell naceu en 1915 na Coruña.
Pasou a súa infancia entre A Coruña e Compostela. Escomenzou a traballar no obradoiro do pintor e escenógrafo Camilo Díaz Baliño, fuislado ao comezo da guerra civil. Fixo a súa primeira exposición cando so tiña tiña catorce anos, en Santiago e Pontevedra, foi loubado por Fancisco Fernández del Riego. O pintor Carlos Maside fai unha caricatura del. Continúa o seu traballo ata o comezo da guerra civil, con exposicións en distintas cidades de España.
Foi preso no cárcere da Coruña, ó sair debeu marchar a Venezuela.
Parte da súa producción foi feita no presidio e moitas das obras recollen a falta de libertade.
Finou en Vigo no 1991.
“Corporacións municipais enteiras, dirixentes obreiros, intelectuais, mestres, anarquistas, comunistas, socialistas, republicanos, guerrilleiros… Os muros da prisión provincial desta cidade foron testemuña da nosa terrible historia. Non hai peor inxustiza que ser privado da liberdade por motivo das propias ideas e neste penal estiveron moitos de numerosos lugares de Galicia e do Estado”. A Asociación para a Recuperación da Memoria Histórica impulsan Memoria do Cárcere, unha iniciativa que documenta e difunde o relato das persoas que estiveron recluídas na Prisión Provincial da Coruña.
“Os muros da prisión provincial desta cidade foron testemuña da nosa terrible historia. Non hai peor inxustiza que ser privado da liberdade por motivo das propias ideas”
O espazo web do proxecto foi presentado a pasada semana na Casa Museo Casares Quiroga, nun acto no que participaron as entidades impulsoras do proxecto e tamén o alcalde Xulio Ferreiro, así como investigadores en Memoria Histórica, o neto do ex alcalde Suárez Ferrín, Alfredo Suárez ou o historiador Luis Lamela. Os promotores de Memoria do Cárcere destacaron que a prisión foi durante anos “o máis semellante a un campo de concentración que houbo na cidade”.
“Os muros da prisión provincial desta cidade foron testemuña da nosa terrible historia. Non hai peor inxustiza que ser privado da liberdade por motivo das propias ideas”
“Queremos que se coñeza o sucedido, reflexionar sobre eses terribles anos e tamén que se libere, dalgunha maneira, o sufrimento que houbo detrás deses barrotes”. O proxecto, que vén de comezar, componse de semblantes e reseñas sobre moitas das persoas que pasaron polo cárcere, froito dun traballo de documentación e pescuda en bibliografía publicada, arquivos e de entrevistas cos mesmos ex-presos e os seus familiares e amigos. “Propoñemos conservar e exhibir estes testemuños e documentos co obxectivo de aprender desta dolorosa experiencia e contribuír modestamente a afianzar a cultura do respecto e a convivencia en liberdade”, engaden.
Os relatos
No blog xa se poden ler algúns dos primeiros relatos de persoas que pasaron pola prisión. Por exemplo, o de Alfredo Suárez Ferrín, alcalde da Coruña, “o home a quen non querían matar”. Suárez Ferrín foi detido o 21 de agosto de 1936 no seu domicilio; pasou os seus últimos días no cárcere ata que se celebrou o xuízo, os días 26 e 27 de agosto, que o condenaría a pena de morte. Agardando un indulto que nunca chegaría, foi fusilado o 31 de agosto no Campo da Rata. “Os soldados decidiron errar o seu tiro ante tal horror; foi o tenente do pelotón militar quen tivo que disparar”, contase no blog. Publícase igualmente unha entrevista a Alfredo Suárez, neto do rexedor asasinado, que destaca que “sempre durmín coa foto do meu avó baixo a almofada”.
Destácase tamén o caso de María Ángeles Rivera Torres Gelines, a única presa política no cárcere da Coruña, condenada a seis meses de prisión “por agredir con un bolso a la policía”, e por propaganda ilegal. Gelines destaca que se sentiu “moi arroupada polos compañeiros, pola familia e polas traballadoras de PYSBE”, que cada semana ían visitalos e lle levaban “comida, paquetes e mesmo un colchón mercado por elas”. Ou o de France García García “o da lejía”, xulgado na Coruña por rebelión militar co resultado de sentenza de morte e fusilado o 29 de xullo aos 24 anos, no mesmo lugar que o seu irmán Bebel. Tamén o de Manuel Pillado, sindicalista, que conta nas súas memorias que “a vida do cárcere da Coruña, comparada coa dos anos corenta, era un balneario”.
Destácase tamén o caso de María Ángeles Rivera Torres Gelines, a única presa política no cárcere da Coruña, condenada a seis meses de prisión “por agredir con un bolso a la policía”, e por propaganda ilegal
Nas vindeiras semanas irán publicándose outras lembranzas e relatos, que dan conta do terrible sufrimento ao que eran sometidos os presos políticos (“As descargas eléctricas nos testículos, malleiras con toallas molladas, e horas e horas espido nun retrete de 50 por 50 centímetros en pleno inverno. Todo isto formou parte do suplicio”; Antolín Montes, preso en 1947), a vida no día a día no cárcere (“A comida era moi ruíña e sobreviviamos grazas á achega dos familiares. Os presos comúns tiñan unha situación moi calamitosa, sempre lles axudabamos”; Xosé María Loureiro Fernández, preso en 1972), pero tamén da solidariedade interna e da resistencia e loita dos condenados e condenadas (“O cárcere foi un lugar de encontro con xente valente e xenerosa. Todo o que era épico ou heroico eran eles, os líderes da clase obreira”; Pedro Morlán, preso en 1973)”
Daniel Romero conta da vida na prisión cando ingresou por ser enlace da guerrilla.
“Estabamos todos nunha(cella).., pero surxíu o o tema de que había clases, quen queria aprender algo tiña a oportunidade de sair do medio de toda aquela xente e dedicarte a outra cousa, eu tiven a oportunidade e fixen un curso de contabilidade. E cando o rematei ofreceronme o posto de contable do economato. Ali tiven a oportunidade de andar semi libre pola cárcere.
Luís Taboada Montoto, teniente de alcalde do concello da Coruña e afiliado a Izquierda Republicana. Nesta fotografía está dando un mitin en Carral xunto ó monumento dos mártires.
Destinado en Pamplona como inxenieiro de ferrocarriles foi recluido na prisión desa cidade.
O seu irmán Inocencio consignatario de pesca e afiliado ó Partido Galeguista, foi asasiñado en Vigo o 15 de setembro de 1936 xunto con Eugenio Arbones Castellanzuelo, Segundo Echegaray García, Abraham Muñoz Arconada, Luis Bilbatúa Zubeldía, Marcial Araújo Conde e Adolfo Morgade Pazos.
O seu fillo José Taboada Crespo foi preso no cárcere da Coruña
Manuel Segura era o Barco de Valdeorras estivo preso no ano de 1975 durante 8 meses no carcere de A Coruña.
Foi detido sendo estudante de Biolóxicas en Santiago a punta de pistola por participar nunha manifestación cando tiña 17 anos e retido e torturado durante setenta e dúas horas na comisaría de Compostela.
“Alfonso Sabio Sanmartín contrajo matrimonio con Dolores Prego Arza el 24 de enero de 1929 y residieron en la Travesía de Zapatería, 3-2º, y en mayo de 1926 se presentó a los exámenes para secretarios de juzgados municipales, aunque en octubre de 1932 estaba de empleado de la Diputación Provincial de A Coruña.
Al mes siguiente, en noviembre de 1932 falleció su esposa, operaria de la Fábrica de Tabacos, y años más tarde volvió a contraer matrimonio con Felisa Muiño Casal.
Políticamente, Alfonso Sabio fue militante del partido Izquierda Republicana, que lideraba en A Coruña Santiago Casares Quiroga.
Al producirse el golpe de Estado de los militares sublevados, Alfonso Sabio en principio no fue molestado, pero el primer día, el 20 de julio, ya detuvieron a su hermano Julio, tesorero de la UGT y afiliado al Partido Socialista, encarcelándolo, para finalmente fusilarlo el 14 de agosto de 1936. Tenía 40 años y cuatro hijos.
Unha das cartas escritas por José Miñones antes de ser asasinado
Prisión Provincial de La Coruña, 6, Octubre,1936
Queridísima Mamá: tu carta de hoy me produce esa alegría natural de todas las cosas que proceden de los seres queridos, pero al mismo tiempo ese sentimiento de pena que da siempre, cuando se tiene el ánimo angustiado, todo aquello que viene a renovar los recuerdos que nos son más gratos. Me pasa esto mismo con las visitas de Maruja y de Papá: si no viniesen no sé lo que sería de mí; pero vienen, y, sin querer, quedo triste y más atormentado. Me pasa, también, con las fotografías de mis hijitos y de mi mujer: quiero verlas y besarlos a todas horas; pero cuando las veo y las beso, me acongojo más. He meditado muchas veces si es que soy tan egoísta, que todo esto lo sufro por mí. Creo que no. Casi estoy seguro de que sufro y padezco por lo que los demás pueden sufrir y padecer por mí. Si yo estuviese seguro de que mi mujer –tu hija, que es, entre todas las mujeres de este Mundo, la mejor- no tendría penas, y de que era feliz, mi sentimiento se reduciría completamente. Padezco por ella, porque me parece que trabajé demasiado, me ocupé quizás más de lo debido de cuantos acudieron o precisaron de mí, y por esa esclavitud de mi propia vida, no di a la de Maruja, ni la alegría, ni la felicidad que merecía por todos conceptos. Ella, en este drama, es la víctima mayor.
No te apenes por mis agravios a Dios. Si reviso mi conciencia, te digo, en verdad, que nada hubiera consentido de cuanto han podido significar persecuciones contra la Iglesia, ni contra nadie. Más bien las hubiera evitado, con toda la medida de mis fuerzas, y así lo procuré en más de una ocasión. Bueno, perfecto no hay nadie en el Mundo; y si el pedir perdón por todas las culpas es un sentimiento que acerca a la Misericordia, yo ese perdón lo pido, con toda el alma, a cuantos crean que tienen ofensas mías, y ojalá, si algún mal hice en esta vida, se me perdone a mí, con igual intensidad.
No acongojes tu alma por lo que yo pueda pensar, pues nada me separó de mi religión-que es la tuya- ni de mi creencia de Dios.
Con relación a la causa de mi situación actual, por El puedo jurar que jamás he tenido sentimientos de mal hombre, ni sentimientos de mal español. Si la fatalidad se pone en mi camino, yo la recibo con los brazos abiertos, y con resignación.
No quisiera ni un odio, ni un agravio tras de mí. Te aseguro que a mis enemigos mayores, les dedico, también, gran parte del día, mi pensamiento y mi perdón.
Si a vosotros-los que constituís el núcleo más cercano de mis cariños- os produjo algún daño o algún dolor, en alguna ocasión, mi carácter un poco extraño, perdonadme también. El cansancio, la fatiga del trabajo, quizás mi propio modo de ser, hizo que yo no llevase a casa, muchas veces la alegría que se debe a los demás.
Tus medallas me acompañan, y también me acompaña el pensamiento en Dios. Ten, por todos estos motivos, la más completa tranquilidad. De hoy, y de siempre, Mamá.
Y ahora a no sufrir nadie por mí, que es así como, en cualquier parte donde yo esté, se sentiría mi alma feliz.
Os besa y abraza a todos, y no os olvidará nunca, tu hijo Pepe.
Elvira Bao Maceiras, foi presa no cárcere da Coruña polo seu activismo cultural e ser membro das Irmandades de Fala.
“Desenvolveu a súa actividade docente na Escola de Redes e nas Colonias Escolares do Sanatorio Marítimo de Oza desde 1920 até 1936, ano en que foi nomeada directora. No ámbito político, foi unha activa militante do galeguismo e do republicanismo. Militou nas Irmandades da Fala da Coruña, sendo Secretaria da súa Xunta Directiva en 1918.
Elvira Bao foi membro da Agrupación Republicana Femenina da Coruña desde a súa constitución en 1933 e foi presidenta da primeira Xunta Directiva, integrada por outras destacadas republicanas como Amparo López Jean. O seu nome é recollido no semanario A Nosa Terra como intervinte en mitins do Partido Galeguista. Xunto ao seu home Bernardino Varela Docampo editaron o primeiro libro de Contos pra nenos, cun texto de autoría de Vicente Risco e ilustracións de Álvaro Cebreiro.
Como consecuencia do seu activismo político, logo do golpe de estado de 1936, pasou uns meses no cárcere e foi separada definitivamente do ensino público.”
Memoria do cárcere A Coruña 
Debe estar conectado para enviar un comentario.