Maruxa Seixas, muller valente

Maruxa Seijas tiña once anos cando estourou a guerra. Os fascistas executaron a un tío seu e a súa tía levárona presa, igual que a un dos seus irmáns. Outro, estivo agochado tras a fuxida frustrada do Portiño. Maruxa, nomeada Republicana de Honra na Coruña, contounos a súa historia no capítulo 8 de ‘A ferida aberta no 36’. Neste documental sonoro Nuria López recolle a sús historia.

#guerracivil#franquismo#represion#crmh#aferidaabertano36

“Philoctetes”

en Percival e outras historias de  X.L. Méndez Ferrín

Na introdución á Poesía enteira de Heriberto Bens Anxo Angueira escribe “Un ano máis tarde [está a falar de 1970], e por causa dun lema (“Liberdade para Galicia”) pegado por toda a nación, Ferrín sofre o seu primeiro paso pola cadea, mundo que terá decisivas implicacións na súa literatura pero que presaxiaba incribelmente o relato titulado Philoctetes, incluido en Percival.

“Nokao, contista, recibíu unha formidábel i estraña carta, que deixóu o seu ánimo en sos­penso. Leuna por terceira vegada, agora en outa vós, dando, por veces, chuchadelas ao cachimbo. Decía:

“Sr. Nokao.

Distinguido Sr.: Ha dispensar, antes de cousa ningunha, a ousadía de me dirixir a vostede. Eu de ningún xeito querería roubarlle o seu prezado tempo. Pro hai unha poderosa razón: o meu enorme agradecemento. O desexo de pór iste no seu coñecemento é o ouxetivo dista carta. Pra que vostede comprenda todo (vostede comprenderao todo, vostede é un contista) voulle dar unhas cantas novas de min.

Seguir lendo

“El franquismo en España (I): vida y muerte de los presos y represaliados de la Guerra Civil y la dictadura”

“La historia de España durante el franquismo es, principalmente, la de sus presos. Recordamos a qué tipo de torturas y trabajos forzados fueron sometidos cientos de miles de personas solo por pensar diferente.”

Pablo Juárez | Nacho del Río 01 mar 2019

“No, Franco no creó la Seguridad Social. Tampoco introdujo a España en la ONU, ni inventó las vacaciones pagadas. No le debemos la preservación del patrimonio cultural e histórico, legado de milenios. Ni siquiera fue el rey de los pantanos. Todas las falacias que impulsó el régimen durante los años de posguerra y hasta el tardofranquismo, que por desgracia aún perdura en nuestros días, fueron parte del despliegue propagandístico que la dictadura usó como arma para inocular en la población que el 1 de abril de 1939 ganó la ‘España buena’. Esto es, la que se preocupaba de verdad por el bienestar de un país en constante declive y que poco más tenía que perder ya.

Precisamente, si la Guerra Civil acabó ‘oficialmente’ el 1 de abril de 1939, no fue así para Franco. El dictador continuaba obsesionado con lo que él mismo llamaba la tiranía del comunismo, y no mutó su pensamiento ni en sus últimos días de vida. A decir verdad, esta idea le venía de perlas: los republicanos venían de autodestruirse en los últimos meses de la contienda; especialmente, tras las violentas jornadas de mayo del 37, cuando los anarquistas y los comunistas del POUM, partidarios de hacer la revolución durante la guerra, se enfrentaron a los defensores del sistema establecido, a los nacionalistas catalanes, a los estalinistas del PCE y al PSUC, dejando cerca de un millar de muertos en Cataluña.

Seguir lendo

poemiña do preso Camilo

gorrion

Estracto dun poemiña do preso Camilo de Dios, escrito cando no ano 1949 estaba na cella no cárcere da Coruña  illado e condeado a morte:  Claro, non tiña que facer, e bueno, tiña un lápiz, tiña un lápiz e unha libreta e ía facendo e… versos, nin eran versos nin eran nada, era o que se me ocurría  a min, das miñas añoranzas como labrador.

Canta, paxariño, canta

o teu cantar xa está libre,

con teu himno á libertade,

fixeches un gran amigo,

e mañán cando aquí voltes,

dareiche migas de trigo,

pra sellar esta amistade

e aprender de ti a ser libre,

xa que os homes non podemos.

Canta, paxariño, canta,

o teu himno a libertade,

cantar quixera contigo.

Camilo de Dios

Mario Granell, estampa de centenario

Mario Granell en Venezuela. Á dereita, un dos cadros que pintou na súa etapa sudamericana

No blog Biosbardia, publica Xosé Enrique Acuña este artigo sobre Mario Granell

O 11 de outubro conmemórase o primeiro centenario do nacemento de Mario Granell (1914-1981), un dos pintores galegos máis interesantes do século XX.

Foi pintor entre todas as cousas, tamén poeta, emigrante repetido, e sobre todo, condenado a morte. Naceu, dixera, nunha vila de “merlíns”, A Coruña de nome vello e verdadeiro, e foi neno dos que trampeaban e corrían polas rúas compostelás. Até alí o levou a vida da súa familia e tamén alí foi instruído por dous homes, enormes, dos masacrados no 36. Camilo Díaz Baliño educouno para o debuxo e con Xoán Xesús González coñeceu as primeiras letras. Falamos de Mario Granell, o artista que ía ser e o que, felizmente, á fin foi. O que nacera no 1914, un 11 de outubro, para armar unha vida e unha obra que merece hoxe a celebración do seu centenario.

Seguir lendo

As mulleres ante o cárcere

“El terror decretado fríamente desde arriba, y ejercido sistemáticamente por las cuadrillas de falangistas, era cada vez más intenso. Ya no pasaba día en el que no apareciesen cadáveres en las carreteras de los alrededores de La Coruña, principalmente en la ya famosa cuesta de la Sal y en la misma carretera de circunvalación que pasa por la puerta de la cárcel, de donde se sacaba a los presos para asesinarles.

Los hermanos Casteleiro, sastres de La Coruña….( ), acaudillaban otra tropilla de asesinos que casi todas las noches dejaba sembrados de cadáveres los parajes solitarios de Punta Herminia, la playa de Santa Cristina y Bastiagueiro.

La mayor parte de las víctimas de estos crímenes eran anónimos militantes de las organizaciones proletarias…”.

Vai relatando varios asesinatos como o de José Villaverde, , de Juan Antonio Suárez Picallo, asesinado con outros tres a mesma noite… “También sacaron de la cárcel para matarlo a Jacinto Méndez, al que detuvieron por haber estado en el gobierno civil cuando se hizo resistencia a la sublevación…..A los pocos días apareció el cadáver de Jacinto Méndez en la carretera de circunvalación a poca distancia de la cárcel”.

Tras a lista dun rosario de cadáveres, o autor continúa o relato:

“Y así, cientos y cientos. Las mujeres de los presos, cuando iban por las mañanas a la cárcel a llevarles la comida, recibían aterradas la noticia de que el preso había sido puesto en libertad la noche antes. Invariablemente el cadáver aparecía aquella misma mañana.

Seguir lendo

Luís Taboada Montoto e a triste historia familiar

Luís Taboada Montoto, teniente de alcalde do concello da Coruña e afiliado a  Izquierda Republicana. Nesta fotografía está dando un mitin  en Carral xunto ó monumento dos mártires.

Destinado en Pamplona como inxenieiro de ferrocarriles foi recluido na prisión desa cidade.

O seu irmán Inocencio consignatario de pesca e afiliado ó Partido Galeguista,  foi asasiñado en Vigo o 15 de setembro de 1936 xunto con  Eugenio Arbones Castellanzuelo, Segundo Echegaray García, Abraham Muñoz Arconada, Luis Bilbatúa Zubeldía, Marcial Araújo Conde e Adolfo Morgade Pazos.

O seu fillo José Taboada Crespo foi preso no cárcere da Coruña

Triste destino dunha familia

Carta dende Carabanchel

Unha das cartas que Jose Humberto Baena envía  desde o cárcere antes de ser fusilado en setembro de 1975. Reflexiona sobre a sús vida. Tiña 25 anos.

“..Galicia sigue siendo la zona de España con la renta más baja, con una pobreza enorme y en donde  la mayoría de los gallegos se ven obligados a trabajar en unas condiciones de salarios miserables, de toxicidad en la fábrica. Nos vemos casi como en una esclavitud: tan pronto haces una menor propuesta te despiden. Esto no pasa solo allá, en Galicia, sino también pasa aquí,( 1) pero más allí debido a la escasez de trabajo  que es mayor que en otras ciudades. Estos problemas yo los conozco desde antes de empezar a estudiar. Hice estudios de Bachillerato superior y he empezado la carrera de filosofía con dinero que me mandaban unos parientes pues mis padres no tienen dinero para pagarme eso. Pero durante el primer curso de Filosofía por participar en unas manifestaciones estudiantiles que había en Santiago en el año setenta, fui detenido y juzgado por el TOP y expedientado. Las manifestaciones eran por motivos estudiantiles y por desacuerdo con el rector de la facultad de Filosofía y Letras, sobre todo en la manera de dirigir el centro que era de un carácter completamente fascista. Las peticiones eran de una mayor participación democrática. Peticiones que aun se siguen haciendo.

En este proceso salí absuelto. Era el año 1972 porque tardaron dos años en hacer juicio. Estuve un mes en la cárcel, estuve en las comisarías de Vigo y Santiago y en la cárcel provincial de la Coruña. En aquella época empecé a tener inquietudes políticas que eran sólo unas inquietudes democráticas  y que luego empecé a politizarlas en contacto con la vida. No sólo con los compañeros de la Universidad sino con mi familia que es pobre, con mis vecinos que son todos obreros en contacto con la realidad que vivía. Debido a este proceso debí de dejar los estudios y traté de trabajar en diferentes sitios y siempre encontré obstáculos porque en cada fábrica exigían un certificado de buena conducta que la policía se negaba a darme a pesar de haber sido absuelto. Tampoco en aquel tiempo me daban pasaporte ni carné de conducir ni nada. Hice alguna solicitud para empresas como Citroen, construcciones navales Santo Domingo o  El Corte inglés que fueron en principio aceptada, pero luego denegadas por falta del permiso de la policía. Entonces trabajaba en un comercio pequeño, en una cervecería de camarero, vendedor de libros, o sea, trabajos eventuales, mal pagados y sin ninguna posibilidad de recibir ninguna ayuda social por mínima que fuera. Durante esto años vi la represión en Vigo, que es la ciudad que yo conocía, vi que mis mejore amigos eran detenidos por el simple hecho de pedir mínimas libertades, por pedir aumento de sueldo en su empresa y empecé a a radicalizarme un poco debido a eso. En el año 72 en  marzo en el Ferrol la policía asesinó a dos obreros de Bazán además hubo más de cincuenta heridos de bala ya que los obreros fueron ametrallados desde el alto de la torre de una iglesia. Entonces hubo huelgas en toda Galicia y en Vigo durante quince días. Hubo infinidad de despidos, heridos, hubo palos y también tiros. Como la situación se iba agravando en el mes de septiembre se llegó a la huelga general en Vigo que duró un mes y en ese mes pararon todas las empresas importantes, infinidad de comercios, cerraron bares, cines y los autobuses cuando funcionaban , eran con un policía armado para protegerle;  para en realidad para obligarle a trabajar. En estas fecha tomé parte activa, como la mayoría del pueblo de Vigo, en concreto me acuerdo que recibí una buena paliza en el arco de Quiros en la puerta del sol  de Vigo por  atender a una  viejecita que le estaba pegando un policía. Me puse delane y la metí debajo de mi en la plaza de la Princesa;  entonces empezaron a pegarme a mi también.  Eché a correr y como la única salida de la plaza era por una  calle muy estrecha del arco de Quiros , pasé por encima de la gente que estaba caida, había mucha gente y allí me molieron a palos, pero luego pude salvarme porque me metieron en un casa unos vecinos que me llamaron desde el balcón.

En la huelgas de septiembre del 72 trajeron consigo en Vigo muchos despidos y todavía hoy se sigue luchando por conseguir su readmisión….

(1) Refírese a Madrid onde estivo preso no vran do 75

Manuel Gómez Segura: “Unha historia menor”

Manuel Gómez Segura móstranos o seu tempo de compromiso político durante a Dictadura e as consecuencias: xuicio do TOP, tempo de prisión e represalias posteriores. Describe os compañeiros presos e a vida carcelaria.

A miña historia é pequena en comparación coa doutras persoas que estiveron na cadea, xa que soamente permanecín en prisión oito meses. Seguramente serían moitos máis de non ser que cando eu estaba en prisión no ano 1975, morreu o ditador Franco e os penais comezaron a baleirarse de presos políticos, en especial daqueles que non tiñan “delitos de sangue” como era o meu caso.

Era eu un mozo do pobo de O Barco de Valdeorras (Ourense) e non me importa dicir que moi bó estudante que iniciou os seus estudos universitarios de Biolóxicas en Santiago aló polo ano de 1972 con 17 anos e con beca da Fundación Barrié de La Maza, (Conde de Fenosa) que por aquelas datas era a dona da fábrica de CEDIE, onde traballaba o meu pai na localidade de O Barco de Valdeorras. Digo isto, porque cando fun detido , eu levaba dous cursos completos de Biolóxicas aprobados en xuño e ía polo terceiro. Coa miña detención, fun expedientado e expulsado da Universidade de Santiago de Compostela, perdendo a beca, non podendo continuar os estudos por este motivo, por estar detido na cadea, e por ser obrigado, cando saín do cárcere a facer o servizo militar. E cando rematei a mili, os meus pais, coido que con moi bó criterio, non me deixaron voltar para Santiago. Éramos tres irmaos e tirábamos todos da economía familiar e por riba xa non tiña beca. A pesar de todo , e con moitos esforzos por parte de dos meus pais rematei cos estudos de maxisterio en Ourense non exercendo nunca esta profesión de forma oficial.

            Cando cheguei a Santiago no ano 1972 era eu un mozo inquedo , profundamente católico, aínda que logo este mundo acabaría desmoronándose. Contactei con círculos trotskistas de Biolóxicas e pronto comecei a participar nas actividades de LCR-ETA VI. Militei nesta organización ata o ano 1982 ou 1983, cando esta organización xuntouse co MCG e xuntos constituíron INZAR que acabaría integrándose  no BNG.

Seguir lendo

Socorro rojo internacional

Organización creada para o servizo social pola Internacional comunista en 1922. En España naceu a mediados da mesma década, aínda que non foi ata os anos 30 cando cobrou especial protagonismo. Durante a guerra xogou un papel moi importante na retagarda republicana dentro da asistencia social aos máis afectados polo conflito.